A long home­com­ing: een eeuw Shin­kichi Tajiri (afgelopen)

Thuiskomen

Voordat de kunstenaar in Baarlo neerstreek, had hij al behoorlijk wat meegemaakt. Tajiri werd geboren in Watts, Los Angeles (V.S.), in een Japans immigrantengezin. Op de dag van zijn achttiende verjaardag voerde Japan een bombardement uit op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor in Hawaï. Drie jaar later vocht Tajiri in Italië in een Japans-Amerikaans regiment voor de bevrijding van Europa. Na de Tweede Wereldoorlog en na een korte werkperiode in de Verenigde Staten vertrok hij in 1948 naar Parijs waar hij als jonge beeldhouwer aansluiting vond bij de internationale CoBrA-groep. Enkele jaren later vestigde Tajiri zich met zijn gezin in Nederland. Eerst in Amsterdam en later in Baarlo. Kasteel Scheres bleek de ideale uitvalsbasis voor een kunstenaar die gedurende zijn carrière vanuit vele hoeken van de wereld opdrachten vergaarde. Toen in 2007 de vier Wachters op de Venlose Maasbrug geopend werden door toenmalig koningin Beatrix, was dat een moment van thuiskomen voor de kunstenaar. De erkenning van zijn bijzondere carrière was naast internationaal nu ook heel dicht bij huis. Het was tevens Tajiri’s laatste opdracht voor de openbare ruimte.

AI-museumapplicatie

Revolutionair in de tentoonstelling is de toepassing van de nieuwe, innovatieve AI-museumapplicatie Navi Noa. Met deze app, aangedreven door kunstmatige intelligentie, is museum van Bommel van Dam het eerste museum in Nederland met een gepersonaliseerde AI-museumgids waarmee de bezoekerservaring verrijkt wordt. De app geeft gebruikers tijdens een bezoek aan de expositie antwoord op – bijna – al hun opborrelende vragen over Tajiri en de gepresenteerde werken. Naast het zelf bedenken van vragen geeft Navi Noa ook suggesties om de gebruiker op weg te helpen. Ieder bezoek wordt zo een interactieve ontdekkingstocht naar verborgen verhalen. De museumapplicatie maakt kunstbeleving niet alleen boeiender, maar ook laagdrempeliger voor een bredere doelgroep en stimuleert genuanceerde discussies over kunst. Ook taal is geen onnodige barrière. De app is voor deze tentoonstelling beschikbaar in het Nederlands, Engels, Duits, Farsi, Arabisch en Oekraïens en geeft toelichting bij vakjargon en moeilijke woorden.

Hoe werkt de AI-museumgids?

Talentonwikkelingstraject

Aan de expositie is tevens een talentontwikkelingstraject verbonden. Museum van Bommel van Dam daagde een groep lokale tekentalenten tussen de 13 en 19 jaar uit om vanuit hun perspectief naar de vier belangrijke thema’s in Tajiri’s kunst te kijken. Hoewel de krijgers, knopen, torens en machines universeel van aard zijn, weerspiegelen ze ook zijn multiculturele achtergrond. Alle deelnemers – variërend van een drietal dat elkaar leerde kennen via Assist Jeugdwerk tot een student Crossmedia Vormgeving – kregen één thema toegewezen waarin ze zich verder mochten verdiepen om er uiteindelijk een stripverhaal bij te bedenken. De deelnemers werden in dit traject begeleid door Coco Ouwerkerk (Colourbee). Zij is een professioneel striptekenaar, vooral bekend van haar online comic Acception met meer dan een miljoen trouwe lezers. De uitkomst is vanaf 2 december te bewonderen op de vrij toegankelijke zolderverdieping van het museum en in de vorm van een stripboekje.

Shinkichi Tajiri: The Restless Wanderer

Gelijktijdig aan de expositie in museum van Bommel van Dam opent Shinkichi Tajiri: The Restless Wanderer (02/12/23 – 12/05/24) in het Bonnefanten in Maastricht. Als eerbetoon aan hun grootvader lichten zijn kleinkinderen, Tanéa en Shakuru Tajiri, in deze tentoonstelling het oeuvre van de veelzijdige kunstenaar toe.