Placeholder for Giselle Kuster Zelfportret 1945Giselle Kuster Zelfportret 1945

Onbe­grensd — Giselle Kuster

22 maart 2025 t/m 17 augustus 2025

Over het fascinerende leven & werk van Giselle Kuster: een herontdekking

Dit voorjaar neemt museum van Bommel van Dam jou mee in het intrigerende levensverhaal en veelzijdige werk van de vergeten kunstenaar en galeriehouder Giselle Kuster (Venlo, 1911 - Heerlen, 1972). Met de tentoonstelling en een bijbehorende publicatie speelt het museum een aanjagersrol in de herwaardering van een vooruitstrevende vrouwelijke kunstenaar. Naast werken uit de museumcollectie bestaat de presentatie o.a. uit 'vermiste' schilderijen en ontwerpen die door een oproep aan mensen thuis zijn opgespoord. In de tentoonstelling vergaap je je bovendien aan kunst van bekende tijdgenoten en inspiratiebronnen als Charley Toorop, Jan Sluijters en Otto van Rees. Conservator James Hannan: "In kunsthandels hingen haar schilderijen in de jaren 40 en 50 naast die van Toorop en Bart van der Leck en ging haar werk voor dezelfde prijs over de toonbank als dat van Sluijters. Kuster is tot nu toe onterecht onderbelicht gebleven."

22 maart 2025 t/m 17 augustus 2025

Gezocht & gevonden

Giselle Kuster heeft nog relatief weinig naamsbekendheid, al bleek haar werk buiten de collectie van museum van Bommel van Dam al door veel mensen in heel Nederland gekoesterd te worden. Begin november begon het museum een zoekactie naar vermiste schilderijen: Gezocht: Giselle. Met het oog op de tentoonstelling en publicatie wilde de staf Kusters oeuvre in kaart brengen. Na archiefonderzoek bestond het vermoeden dat er zo'n honderd kunstwerken in omloop konden zijn.

De actie was een ongekend succes. Inmiddels zijn al zo'n 130 kunstwerken bij mensen thuis opgespoord. Dankzij de zoektocht heeft het museum ook schilderijen teruggevonden waarvan het team het bestaan niet kende. Van het vroegst bekende schilderij van de toen 17-jarige Kuster tot een werk van flink formaat dat nét op tijd van de schroot is gered. Hannan: "Een enorme verrijking van het onderzoek. We hebben altijd wel vermoed en vernomen dat ze een zeer veelzijdige kunstenaar was. Wat we inmiddels hebben gezien, bevestigt dat beeld. Kuster was thuis in vele stijlen: van het expressionisme tot het kubisme. Een artistieke en technische alleskunner."

Gezocht: Giselle
Placeholder for BVD24223 343965136 DEFBVD24223 343965136 DEF

Terugblik Giselle Gezocht-dag

Herwaardering van een vrouwelijke kunstenaar

Maar waarom is deze kunstenaar dan vergeten? Eerder werd dit uitgerekend aan Kusters variatie in stijlen en onderwerpen toegeschreven. In de uitgave bij de laatste tentoonstelling van haar werk in museum van Bommel van Dam in 1997 stond dat de kunstenaar ongetwijfeld was uitgegroeid tot een van de bekendere Limburgse schilders als ze had gekozen voor één discipline, zoals portretkunst. Volgens Hannan kan dit nauwelijks de enige reden zijn voor haar onbekendheid: "Kunstenaars zoals Pablo Picasso worden juist bewonderd vanwege hun sterke experimentdrang en beheersing van diverse stijlen en onderwerpen."

De conservator meent dat er een andere reden is. Kusters actiefste jaren als kunstenaar en cultureel ondernemer vonden plaats tijdens de Duitse bezetting en de jaren van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog (WOII). In die periode hadden musea weinig budget voor het aankopen van eigentijdse kunst. "Dat gaven ze liever uit aan kunst van de gevestigde namen. Dat waren vaak mannen, omdat vrouwen niet dezelfde mogelijkheden hadden om kunstenaar te worden of succesvol aan de weg te timmeren." Met het ontdekte oeuvre van Kuster zet museum van Bommel van Dam een van de getalenteerdste en meest vrijgevochten vrouwelijke kunstenaars van Limburg alsnog in de schijnwerpers.

Haar tijd ver vooruit

Giselle Kuster werd in 1911 in Venlo geboren. Ze groeide op tussen de stoffen, garens en knopen van de modezaak annex kledingatelier van haar ouders. Creativiteit was haar niet vreemd. In 1934 won ze op een tentoonstelling in Florence een prijs voor haar serene schilderij van de Heilige Maagd Maria. Pas later dat jaar begon Kuster aan een kunstenaarsopleiding aan de Académie Royale des Beaux-Arts de Liège in Luik, België.

Naast een virtuoos schilder was ze ook cultureel ondernemer. Tijdens WOII verhuisde Kuster naar Leiden waar ze een gevierde kunstgalerie voor eigentijdse kunst begon - hoe uitdagend dat ook was tijdens de Duitse bezetting. Hier kreeg ze het desondanks voor elkaar presentaties te tonen met werk van kunstenaars als Charley Toorop, Jan Sluijters, Otto van Rees en zelfs Vincent van Gogh. Na WOII verbleef ze kort in Indonesië tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. In 1950 keerde Kuster terug naar Nederland waar ze zich volledig in het Leidse kunstveld stortte. Ze werd voorzitter van de Leidse kunstenaarsvereniging Ars Aemula Naturae en deed mee aan vele exposities.

"Kuster vervulde naast haar werk als kunstenaar een belangrijke en zeer actieve rol als aanjager van het culturele leven, in een tijd en maatschappelijke context die dit bemoeilijkten. Ze bracht het werk van nog onbekende kunstenaars voor het voetlicht en verbond kunstenaars aan relevante netwerken", aldus museumdirecteur Rieke Righolt. Vanaf eind jaren 50 woonde en werkte Kuster in Maastricht, maar bracht zij grote delen van het jaar door op het Spaanse eiland Formentera. Waar haar omgeving en stijl veranderden, bleef artistieke en persoonlijke vrijheid de rode draad in haar kunstenaarsbestaan. Kusters leven geeft inzicht in een periode van maatschappelijke verandering, waarin het niet de norm was voor een vrouw om een eigen carrière te hebben.

De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt met steun van:

Placeholder for Logo gemeente venlo CYMK zwart witLogo gemeente venlo CYMK zwart wit
Placeholder for PL logo ZWART basis gesubsidieerd doorPL logo ZWART basis gesubsidieerd door
Placeholder for Mondriaan FondsMondriaan Fonds
Placeholder for HMF logo ZWW verloop 590pxHMF logo ZWW verloop 590px
Placeholder for Gv Bs logo H webGv Bs logo H web
Placeholder for Logo GH fonds met witLogo GH fonds met wit
Placeholder for Gifted Art2aGifted Art2a

Meer tentoonstellingen