Fan­tastis­che Wezens

Monsters in een nieuw licht

Direct bij binnenkomst van de tentoonstelling Fantastische Wezens sta je oog in oog met een gigantisch hoofd van textiel: Medusa (2022). Overduidelijk wijkt zij af, deze Medusa van Susanna Inglada (Spanje, 1983), van het bekende monster met slangenhaar uit de Griekse mythologie. Tranen vloeien uit haar ogen. De kunstenaar verbeeldt het onderbelichte verhaal: Medusa is verkracht door zeegod Poseidon, waarna godin Athena haar uit jaloezie in een monster verandert. "Dit monumentale werk biedt een nieuw, vrouwelijk perspectief op een mythe die eeuwenlang vooral door mannen werd verteld," aldus conservator James Hannan.

Eveneens indrukwekkend is de meer dan vijf meter brede installatie Los monstruos no vivian aqui (2020) van María Sosa (1985). Op beschilderde batikstof toont de Mexicaanse kunstenaar wezens die zij heeft overgenomen van middeleeuwse wereldkaarten uit Europa. Onbekende gebieden kregen destijds op deze kaarten het opschrift 'hier zijn monsters'. De ironie: Europese ontdekkingsreizigers troffen in Amerika geen monsters aan, maar hadden zelf een verwoestende impact op de oorspronkelijke bewoners.

Enkele hoogtepunten

Een van de hoogtepunten uit Fantastische Wezens is Grosse Fatigue (2013), een baanbrekende film van Camille Henrot (Frankrijk, 1978). Op de 55e Biënnale van Venetië ontving Henrot hiervoor de prestigieuze Zilveren Leeuw. In deze film brengt zij scheppingsverhalen uit verschillende beschavingen samen tot een overweldigende mix van wetenschappelijke ontdekkingen en mythologie. Spoken word en snel opeenvolgende beelden zijn de middelen die zij gebruikt om kennis als een stroom van associaties op de kijker af te laten komen.

Met Angry Animals (2024) van Hella Jongerius (Nederland, 1963) heeft museum van Bommel van Dam bovendien een mooie primeur: na Berlijn, New York en Parijs zal deze nieuwe serie keramiek voor het eerst in Nederland te zien zijn. Wilde dieren hebben – behalve dan in sprookjes – geen stem. Met van woede en frustratie verwrongen dierenkoppen geeft Jongerius uitdrukking aan het leed van onze 'stille partners'. Het zijn objecten die als gebruiksvoorwerpen nauwelijks meer bruikbaar zijn – een stille weerstand tegen gebruik door de mens.

Maak je eigen fantastische knuffelwezen!

Kledingstukken dragen herinneringen met zich mee. In het museum knip, knoop, plak en naai je jouw herinnering nu tot een eigen unieke knuffel. Neem een kledingitem mee dat je niet meer gebruikt en verander het tijdens jouw bezoek in een fantastisch wezen. Misschien ontstaat er een waakzame sfinx die net zo aaibaar is als je kat, vorm je een alien met vele stoffen slierten als armen en benen of wordt het een zorgeloze zeemeermin met een glinsterende vissenstaart. Schuif aan aan de maaktafel en tover jouw oude kleding om tot een nieuw vriendje!

In de media

De Volkskrant: "De spannendste kunstwerken combineren beestachtige verbeeldingskracht met maatschappijkritiek. [..] Hier ligt de kracht van fantastische wezens: de toeschouwer verleiden en dan onverwachts toeslaan. Kom dichterbij. Het beest bijt." ⭐⭐⭐⭐

De Volkskrant: "Gauw naar Venlo, Wassenaar of Haarlem: dit zijn de beste nieuwe tentoonstellingen"

De Limburger: "Zelden zult u zo'n sprankelende fusie van Europese, Mexicaanse, Assyrische en andere mythes bij elkaar zien als in dat Venlose museum voor hedendaagse kunst."

AD: "Een hoogtepunt is het werk Medusa van Susanna Inglada, dat een nieuw vrouwelijk perspectief biedt op een eeuwenoude mythe."

L1 Cultuurcafé: beluister het interview met conservator James Hannan hier (laatste fragment, vanaf 15:05)

De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt met steun van: